30. გაკვეთილის შეფასების რუბრიკა
მასწავლებლის მიერ შეფასების ჯგუფისთვის/გარე დამკვირვებლისთვის წარსადგენი დოკუმენტაცია:
1. გაკვეთილის გეგმა;
2. რეფლექსია ჩატარებულ გაკვეთილზე.
მასწავლებლის შეფასება ხორციელდება: ა) გაკვეთილის შეფასების სქემით მასწავლებლის მიერ ჩატარებული გაკვეთილის
შეფასებისა და ბ) მასწავლებლის რეფლექსიის შეფასების საფუძველზე.
1. სასწავლო გარემო
1.1. ურთიერთპატივისცემისა და ურთიერთგაგების ხელშემწყობი გარემო
მასწავლებელსა და მოსწავლეს შორის კეთილგანწყობილი და თანასწორობაზე აგებული ურთიერთობა.
პატივისცემით გამსჭვალული საუბარი, აქტიური მოსმენა.
მრავალფეროვნების, ეთნიკური, რელიგიური თუ კულტურული განსხვავების, აღიარება, ტოლერანტობა და მასთან დაკავშირებული აქტივობების
წახალისება.
განსხვავებული აზრის მიღება და პატივისცემა.
1 2 3 4
მასწავლებლის დამოკიდებულება
მოსწავლეები-სადმი, ძირითადად,
სუბიექტურია ან, ხშირად, უხეშია.
მასწავლებლის ქცევა უარყოფით
ურთიერთობა კლასში
მასწავლებელსა და მოსწავლეებს
ურთიერთობა კლასში
მასწავლებელსა და მოსწავლეებს
შორის პატივისცემასა და
მზრუნველობაზე, კეთილგაწყობაზეა
მასწავლებელსა და მოსწავლეებს შორის
ურთიერთობა პირ
2
ზეგავლენას ახდენს მოსწავლეებზე,
ძაბავს გარემოს. იგრძნობა
უსამართლობის განცდა და/ან შიშის
ატმოსფერო. მასწავლებელი არ
ინტერესდება მოსწავლე-თა
მოსაზრებებით და არ აძლევს მათ
განსხვავებული აზრის გამოხატვის
შესაძლებლობას. მოსწავლეების
მიმართ აქვს ტენდენციური
დამოკიდებულება (მათ შორის,
განსხვავებული კულტურის, სქესის თუ
საჭიროებების მქონე მოსწავლეების)
მიმართ.
შორის მეტწილად ფამილიარუ-ლი1
,
ან ავტორიტარულია.
მასწავლებელი პასიური მსმენელია,
განსხვავებული მოსაზრე-ბის
გამოთქმა დასაშვებია, მაგრამ არ
არის წახალისე-ბული.
მასწავლებელს ზერელე,
ფორმალური, დისტანციური
დამოკიდებულება აქვს
მოსწავლეების (მათ შორის,
განსხვავებული კულტურის, სქესის
თუ საჭიროებების მქონე
მოსწავლეების) მიმართ. ვერ
ახერხებს, აღიქვას მოსწავლეები,
როგორც ინდივიდები,
დამოუკიდებელი პიროვნებები.
აგებული. მასწავლებელი აქტიური
მსმენელია, განსხვავებული
მოსაზრების გამოთქმა
წახალისებულია.
მასწავლებელი პატივისცემითა და
მზრუნველობით ეპყრობა ყველა
მოსწავლეს (მათ შორის,
განსხვავებული კულტურის, სქესის თუ
საჭიროებების მქონე მოსწავლეების)
მიმართ. ზოგადად, ატმოსფერო
ჯანსაღი და კეთილგანწყობილია,
თუმცა, მასწავლებელი ზოგჯერ ვერ
ახერხებს ყოველ მოსწავლეზე
ყურადღების გადანაწილებას.
მასწავლებელი, ისე მოსწავლე აქტიური
მსმენელია, განსხვავებული მოსაზრების
გამოხატვა ჩვეული პრაქტიკაა.
განსხვავებული მოსაზრებების გამოხატვა
ინიცირებულია როგორც მასწავლებლის,
ასევე მოსწავლეების მხრიდან.
მოსწავლე აღქმულია, როგორც
ინდივიდი. მასწავლებელი კარგად
იცნობს ყოველი მოსწავლის პიროვნებას,
მის შესაძლებლობებს და ცდილობს ამის
გათვალისწინებით ააგოს მასთან
ურთიერთობა (მათ შორის,
განსხვავებული კულტურის, სქესის თუ
საჭიროებების მქონე მოსწავლეების)
მიმართ.
1.2. კლასის მართვა
მოსწავლეებმა იციან ქცევის წესები და იცავენ მათ (წესების დაცვის პასუხისმგებლობის დელეგირება).
მოსწავლეებმა კარგად იციან დაგეგმილი აქტივობების შესაბამისი წესები და იცავენ მათ.
მასწავლებელი და მოსწავლეები საგაკვეთილო აქტივობების ცვლილებისას დროს არ კარგავენ.
1 2 3 4
მასწავლებელი ფაქტობრივად არ ან ვერ
მართავს კლასს. მოსწავლეები არ
იცავენ კლასში ქცევის წესებს. მათ ასევე
არ იციან საერთო საკლასო,
მოსწავლეებს ხშირად სჭირდებათ
ქცევის წესების შეხსენება.
მასწავლებელს უჭირს კლასის
მართვა. მოსწავლეებს უჭირთ
მოსწავლეები იცავენ რო-გორც
კლასში ქცევის, ასევე,
დამოუკიდებელი და ერთობლივი
მუშაო-ბის წესებს. მასწავლებელს
მოსწავლეები იცავენ ქცევის წესებს. მათ
კარგად იციან საერთო საკლასო,
დამოუკიდებელი და ერთობლივი
მუშაობის წესები.
1 პედაგოგსა და მოსწავლეს შორის ურთიერთობა ზედმეტად შინაურული, თამამი და მოურიდებელია, არ არის აკადემიური.
3
დამოუკიდებელი და ერთობლივი
მუშაობის წესები ან მათი შემუშავება და
დაცვა. აქტივობებისათვის
განსაზღვრული დრო არ არის
ადეკვატური - მეტია ან ნაკლებია. ახალ
აქტივობაზე გადასვლა ან ნებისმიერი
სხვა ცვლილება იწვევს კლასის
დეზორგანიზებას, ხმაურს და იკარგება
სასწავლო დროის დიდი ნაწილი.
დამოუკიდებელი და ერთობლივი
მუშაობის წესების პრაქტიკაში
გამოყენება. მასწავლებელს
ხშირად სჭირდება მათთვის წესების
შეხსენება, რაც იწვევს დროის ფუჭად
კარგვას. (წესების შეხსენება,
რამდენჯერმე გამეორება
დაწყებითი კლასებისათვის არ არის
უარყოფითი მახასიათებელი).
იშვიათად (გაკვეთილის
განმავლობაში ერთი-ორჯერ)2 უწევს
მათი შეხსენება.
საგაკვეთილო პროცესი
გეგმაზომიერად მიმდინარეობს და,
ძირითადად, სასწავლო დრო ფუჭად
არ იკარგება.
მოსწავლეები (ასაკის შესაბამისად)
კლასის მართვის თანამონაწილენი
არიან, რადგან იზიარებენ
პასუხისმგებლობას კლასში არსებულ
სიტუაციაზე.
მთელმა კლასმა იცის, თუ როგორ უნდა
დროის ეფექტურად გამოყენება.
1.3. სასწავლო რესურსი
რესურსის ეფექტიანი (მიზნობრივი) გამოყენება.
მოსწავლეებისათვის სასწავლო რესურსის თანაბარი ხელმისაწვდომობა და უსაფრთხო გამოყენება.
ავეჯის (როგორც რესურსის) საკლასო აქტივობების შესაბამისად განლაგება.
ყველა მოსწავლის (მათ შორის, სსსმ მოსწავლეების) ინდივიდუალური საჭიროებების გათვალისწინებით სასწავლო რესურსის მომზადება.
1 2 3 4
მასწავლებელი არ იყენებს სასწავლო
რესურსს (თუმცა ჩანს, რომ ამის
შესაძლებლობა არის) და/ან იყენებს
არამიზნობრივად.
ავეჯის განლაგება ხელს უშლის
სასწავლო პროცესს.
გაკვეთილის მიმდინარეობისას
მასწავლებელი არ ითვალისწინებს
მასწავლებელი იყენებს სასწავლო
რესურსს, თუმცა შესაძლებელია მისი
უფრო ეფექტიანი (მიზნობრივი)
გამოყენება; მოსწავლეები არ
არიან ჩართულები რესურსების
გამოყენების პროცესში. ისინი
მხოლოდ პასიური დამკვირვებლები
არიან.
სასწავლო რესურსს მასწავლებელი
ეფექტიანად (მიზნობრივად)
იყენებს და ახერ-ხებს მოსწავლეთა
უმეტესობის ჩართვას ამ პრო-ცესში.
თუ მასწავლებელი საკლასო
ორგანიზაციის ფორმის შესაბამისად
ცვლის ავეჯის განლაგებას კლასში,
ეს პროცესი ორგანიზებულია.
მასწავლებელი და მოსწავლეები
ეფექტიანად (მიზნობრივად) იყენებენ
სასწავლო რესურსს. მასწავლებელი
იყენებს მოსწავლეების მამოტივირებელ
სასწავლო რესურსს.
ფიზიკური გარემო შეესაბამება საკლასო
ორგანიზაციის ფორმას. მოსწავლეები
თავად მონაწილეობენ ფიზიკური
2 დაწყებითი კლასებისათვის დასაშვებია წესების მრავალჯერადი შეხსენება.
4
მოსწავლის ინდივიდუალური
საჭიროებებს.
ავეჯი არ არის განლაგებული
აქტივობის შესაბამისად,
მასწავლებელი ცდილობს,
ცვლილების შეტანას, მაგრამ
პროცესი არაორგანიზებულია.
მასწავლებელი ცდილობს, რესურსი
მოარგოს მოსწავლეთა
ინდივიდუალურ საჭიროებებს,
მაგრამ ხშირად არ გამოსდის.
სასწავლო რესურსი მოსწავლეთა
უმეტესობისთვის ხელმისაწვდომია,
მასწავლებელს დამხმარე რესურსი
მომზადებული აქვს ინდივიდუალურ
საგანმანათლებლო საჭიროებების
გათვალისწინებით.
გარემოს მოწყობაში ან რესურსის
შექმნაში.
სასწავლო რესურსი ყველა
მოსწავლისთვის ხელმისაწვდომია,
რადგან
გათვალისწინებულია მოსწავლეთა
ინდივიდუალური საჭიროებები.
2. სწავლება
2.1 მასწავლებლის საგნობრივი კომპეტენცია
სასწავლო მიზნების განმარტება და შინაარსობრივი გამართულობა
გაკვეთილის მიზნის რეალისტურობა და კავშირი გაკვეთილის სხვა კომპონენტებთან
კონცეფციების, ცნებების, წესების და ა.შ. მკაფიო, მოსწავლეებისთვის გასაგები ენით განმარტება.
გაკვეთილის წარმართვისას ფაქტობრივი ცოდნის უშეცდომოდ გადაცემა.
ინფორმაციის ორგანიზება.
მოსწავლის ასაკთან შესაბამისად დარგობრივი ენით ოპერირება3
.
დარგში (მ.შ. საგნობრივ დიდაქტიკაში) არსებული თანამედროვე/უახლესი მიღწევების ცოდნა და მოსწავლეებამდე ამ ცოდნის მიტანა;
თემის წინარე ცოდნასთან დაკავშირება და საგანთაშორისი კავშირების დამყარება
1 2 3 4
გაკვეთილის მიზანი და თემა
მოსწავლეებისთვის არ არის
გასაგები, არ არის
დაკავშირებული გაკვეთილის სხვა
კომპონენტებთან. მასწავლებლის
მიერ შინაარსის ახსნა-განმარტება
მასწავლებელი აცნობს მოსწავლეებს
გაკვეთილის თემას, მაგრამ არა
სასწავლო მიზანს. ან/და
მასწავლებელმა ცხადად გაუმარტა
მიზანი მოსწავლეებს, მაგრამ
გაკვეთილის თემა და სასწავლო მიზანი
განმარტებულია მოსწავლეებისათვის და
კავშირშია სხვა კომპონენტებთან. ან/და
მასწავლებელს არ განუმარტავს
მოსწავლეებისთვის გაკვეთილის მიზანი,
მაგრამ გაკვეთილი ისე წარმართა, რომ
მასწავლებელი მიმართებებს ამყარებს
საგაკვეთილო მიზანსა და გრძელვადიან
მიზნებს შორის და კავშირშია გაკვეთილის
სხვა კომპონენტებთან
5
არ შეესაბამება მოსწავლის
ცოდნის დონეს, ასაკს (იყენებს
ბევრ უცნობ ტერმინს და
სათანადოდ არ განმარტავს,
უშვებს უხეშ შეცდომებს ან
უყურადღებოდ ტოვებს
მოსწავლის მიერ დაშვებულ უხეშ
შეცდომას). გაკვეთილზე
მიწოდებული ინფორმაცია არ
არის ორგანიზებული.
მასწავლებლის ზეპირი და წერითი
მეტყველება გაუმართავია;
მოსწავლეებს არ განუმარტავს, ან
არასწორად განუმარტავს
კონცეფციებს, წესებს, ცნებებს. არ
ცდილობს გაამდიდროს
მოსწავლეთა ლექსიკური მარაგი.
გაკვეთილის დასასრულისთვის
მიზანი არ არის მიღწეული.
მასწავლებლის მიერ საკითხის
განმარტება შესაძლოა შეიცავდეს
მცირე შეცდომებს, ახსნისა და
დავალების რაღაც ნაწილი
მოსწავლისათვის გასაგებია, ნაწილი -
რთულია, ხოლო ნაწილი ცოდნის
დონისა და ასაკის შეუსაბამოა.
მასწავლებელი ვერ ამყარებს, ან
არასწორად ამყარებს
შიდასაგნობრივ და საგანთაშორის
კავშირებს. მოსწავლეებს მართალია
აძლევს კონცეფციების, ცნებების,
წესების და ა.შ. განმარტებას, მაგრამ
უმეტეს შემთხვევაში არ არის
შესაბამისი მოსწავლეთა ასაკობრივ
თავისებურებებთან.
ნალკებად ცდილობს გაამდიდროს
მოსწავლეთა ლექსიკური მარაგი.
მოსწავლეები უმეტესად შეცდომებს
უშვებენ აკადემიური ტერმინების
გამოყენებისას. მიწოდებული
ინფორმაცია ნაწილობრივ არის
სტრუქტურირებული.
მიზანი მიღწეულია. განმარტებები
უკავშირდება მოსწავლეთა ცოდნასა და
გამოცდილებას.
მასწავლებელი ამჟღავნებს საგნის კარგ
ცოდნას; უმეტესად წარმატებულად
ამყარებს შიდასაგნობრივ და
საგანთაშორის კავშირებს.
მოსწავლეებს აძლევს კონცეფციების,
ცნებების, წესების და ა.შ. განმარტებას,
რომელიც ძირითადად შესაბამისობაშია
მოსწავლეთა ასაკობრივ
თავისებურებებთან.
მასწავლებლის მიერ გადაცემული
ინფორმაცია ორგანიზებულია,
მასწავლებელი ცდილობს გაამდიდროს
მოსწავლეების ლექსიკური მარაგი
როგორც საგნის ფარგლებში, ასევე
ტერმინთა და სიტყვათა ზოგადი
გამოყენების თვალსაზრისით.
მოსწავლეები უმეტესად სწორად
იყენებენ აკადემიურ ტერმინებს.
შიდასაგნობრივ და საგანთაშორის
კავშირებს, მოსწავლეებს აძლევს
კონცეფციების, ცნებების, წესების და ა.შ.
მკაფიო/ზუსტ განმარტებას, რომელიც
სრულიად შეესაბამება მოსწავლეთა
ასაკობრივ თავისებურებებს
გაკვეთილი არ შემოიფარგლება
მხოლოდ სახელმძღვანელოში
არსებული მასალით, შინაარსი
გამდიდრებულია საინტერესო
ინფორმაციით. მოსწავლეებს ეძლევათ
საშუალება, თავიანთი წვლილი შეიტანონ
შინაარსის განმარტებასა დადაზუსტებაში.
მოსწავლეები ერთმანეთს ეხმარებიან
საგნობრივი შინაარსების გაგებაში,
შეცდომების/ხარვეზების აღმოჩენასა და
შესწორებაში.
ინფორმაცია კარგად არის ორგანიზებუ-
ლი და ადვილად აღსაქმელია,
მასწავლებელი ამდიდრებს
მოსწავლეების ლექსიკურ მარაგს
როგორც საგნის ფარგლებში, ასევე
ტერმინთა და სიტყვათა ზოგადი
გამოყენების თვალსაზრისით.
6
მოსწავლეები სწორად იყენებენ
აკადემიურ ტერმინებს. 4
2.2 მოსწავლეებთან კომუნიკაცია
ინსტრუქციები აქტივობებისთვის.
სასწავლო აქტივობებისთვის გაკვეთილის სპეციფიკის გათვალისწინებით გაცემული მკაფიო ინსტრუქციები.
სპეციალური, ადაპტირებული ინსტრუქციები5
.
საუბრის ტემპის, ინტონაციის, კომუნიკაციის არავერბალური საშუალებების ეფექტური გამოყენება.
სამეტყველო ენის კორექტული გამოყენება.
1 2 3 4
მიუხედავად საჭიროებისა,
მასწავლებელი არ იძლევა
მითითებებს ან მის მიერ გაცემული
ინსტრუქცია აქტივობის
შეუსაბამოა.
სასწავლო აქტივობების
შესრულების ინსტრუ-ქციები არ
არის მორგებული
ინდივიდუალურ საჭიროებებს,
მასწავლე-ბელი
მოსწავლეებისათვის შეიმუშავებს
მხოლოდ საერთო ინსტრუქციებს,
რაც ზოგიერთ მოსწავლეს რთულ
მასწავლებელი მოსწავლეებს აძლევს
მითითებებს/ ინსტრუქციებს,
რომლებიც ბუნდოვანი, დამაბნეველი
ან ძალიან ზოგადია; იქმნება
დამატებითი განმარტებების მიცემის
საჭიროება.
მასწავლებელი მოსწავლეებისათვის
შეიმუშავებს ინდივიდუალურ
საჭიროებებზე მორგებულ
ინსტრუქციებს, თუმცა ზოგჯერ ვერ
იყენებს მათ სათანადოდ.
მასწავლებლის მეტყველება
გამართულია, მაგრამ ლექსიკა
მითითებები ნათელია, ინსტრუქციები
განმარტებულია მკაფიოდ და
შესაძლოა, მოდელირებულიც.
მასწავლებელს მოსწავლეებისათვის
შემუშავებული აქვს ინდივიდუალურ
საჭიროებებზე მორგებული
ინსტრუქციები და მათ სათანადოდ
იყენებს. მას იშვიათად უწევს
მოსწავლეებისთვის დამატებითი
ინსტრუქციების მიცემა. ხმის სხვადასხვა
პარამეტრის მანიპულირებით
მასწავლებელი მიანიშნებს მოსწავლეებს
იმაზე, თუ რა არის მნიშვნელოვანი მის
მოსწავლეებს კარგად ესმით
მასწავლებლის მოკლე მინიშნებაც.
ინსტრუქციები მკაფიოა და მოიცავს
მოსწავ-ლეთა სავარაუდო შეცდომების
პრევენციას.
ნათელია, რომ მოსწავლე-ებისთვის
მიცემული ლაკონიური მითითებაც
საკმარისია მათ მიერ დავალების
სწორად შესასრულებლად.
სასწავლო აქტივობების შესრულების
ინსტრუქციების შემუშავების დროს
გათვალისწინებულია მოსწავლეთა
განსხვავებული საჭიროებები.
4
შენიშვნა: დაწყებით საფეხურზე უმაღლეს შეფასებას იმსახურებს იმ ელემენტების გამოვლენაც, რომელთა მიხედვითაც ჩანს, რომ კლასში
შექმნილია განწყობა მოსწავლეებიც ჩაერთონ შინაარსის განმარტებაში, მიზნის დაზუსტებაში.
5 იმ შემთხვევაში, თუ კლასში არის შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე მოსწავლე, მაშინ იგულისხმება მათთვის შემუშავებული ინსტრუქციებიც.
7
სიტუაციაში აღმოაჩენს.
მასწავლებელი საუბრობს ძალიან
სწრაფად ან მონოტონურად,
ინტონაცია ერთფეროვანია, რაც
იწვევს მოსწავლეების ყურადღების
მოდუნებას.
მწირია, თუმცა, მოსწავლისათვის
გასაგები.
მასწავლებელს არ უჭირს საკუთარი
ემოციებისა და მიმიკის,
ჟესტიკულაციის მართვა, მაგრამ ის
ვერ ცვლის საუბრის ინტონაციას იმის
მიხედვით, თუ რამდენად
მნიშვნელოვანია მოსწავლეებისთვის
მიწოდებული ინფორმაცია, ვერ
იყენებს პაუზას საჭიროებისამებრ.
მიერ მიწოდებულ ინფორმაციაში.
მასწავლებლის საუბრის ტონი მშვიდი,
გაწონასწორებული, ზომიერია და ხელს
უწყობს მოსწავლეებს ყურადღების
კონცენტრაციაში (არ არის
დამაბნეველი, დამღლელი).
მასწავლებელი სიტუაციის შესაბამისად
იყენებს მიმიკას, ჟესტიკულაციას, ჩანს,
რომ მოსწავლეებსა და მასწავლებელს
შორის დამყარებულია ეფექტური
კომუნიკაცია. მასწავლებლის მზერა,
მინიშნებები, გახანგრძლივებული პაუზა
მოსწავლეებისთვის გასაგებია.
2.3. სწავლების სტრატეგიები6
განსხვავებული სააზროვნო დონეების აქტივაციის მიზნით გამოიყენება სხვადასხვა ფორმისა (ღია და დახურული) და ტიპის შეკითხვები (მაგალითად,
დამაზუსტებელი, მიმანიშნებელი, შემაჯამებელი და ა. შ.).
კითხვის ტიპისა და სირთულის მიხედვით, პასუხის მოსაფიქრებლად დრო სწორად არის განსაზღვრული.
გაკვეთილზე გამოყენებული სტრატეგიები მიზნის შესაბამისია.
სტრატეგიები წინასწარ მომზადებულია, კარგად დაგეგმილი, (შეიძლება სპონტანურადაც წარიმართოს, თუმცა არ უნდა იყოს ქაოტური)
მოსწავლეების მოსაზრებები და არგუმენტები ეფექტიანად არის გამოყენებული მსჯელობის პროცესში.
სტრატეგიის გამოყენების დროს მასწავლებელს ეკისრება ფასილიტატორის როლი.
1 2 3 4
სწავლების სტრატეგიები არ არის
კარგად დაგეგემილი, პროცესი
ქაოსურია, მიზნის შეუსაბამოა.
მასწავლებლი სვამს შეკითხვებს,
რომლებიც შეესაბამება დაბალ
კოგნიტურ დონეს, ე.ი.
ორიენტირებულია მხოლოდ
სწავლების სტრატეგიები წინასწარ
დაგეგმილია, თუმცა არ არის კარგად
ორგანიზებული, აქტივობა/მეთოდი
ნაწილობრივ შეესაბამება მიზანს.
მასწავლებელი ხანდახან სვამს
სააზროვნო შეკითხვებსაც, მაგრამ
მხოლოდ ერთსა და იმავე
მასწავლებელს წინასწარ აქვს
დაგეგმილი გაკვეთილის მიზნის
შესაბამისი სწავლების სხვადასხვა
სტრატეგია და ეფექტურად წარმართავს
მათ; ამასთან, საჭიროებისამებრ
მიმართავს იმპროვიზაციას და
მასწავლებელის მიერ გაკვეთილისთვის
წინასწარ შერჩეული ან იმროვიზირებული
სწავლების ყველა სტრატეგია მიზნის
შესაბამისია;
მასწავლებელი გაკვეთილის
მსვლელობის დროს იყენებს
მრავალფეროვან კითხვებს, რომლებიც
6
ამ კომპონენტით ვერ შეფასდება სპორტის გაკვეთილები. სპორტის გაკვეთილის შეფასების ჯამური და გამსვლელი ქულების შესახებ იხ. ქვემოთ
(„მასწავლებლისთვის კრედიტქულების მინიჭება“)
8
ცოდნის შემოწმებაზე.
მასწავლებლისთვის მისაღები
აღმოჩნდა მოსწავლის არასწორი
პასუხები ან პასუხები მსჯელობის,
განმარტების გარეშე.
სწავლების სტრატეგიის
გამოყენების დროს
მასწავლებლის როლი
ყოველთვის დომინანტურია,
საკითხებზე მსჯელობისას
მოსწავლეები პასიურები არიან.
მოსწავლეებს მიმართავს.
მასწავლებელი თითქოს ცდილობს,
შეკითხვა სხვა მოსწავლეებსაც
დაუსვას, მაგრამ ამას ფორმალური
ხასიათი აქვს.
სწავლების სტრატეგიის გამოყენების
დროს მასწავლებლის როლი ხშირ
შემთხვევაში დომინანტურია;
მოსწავლეები საკითხებზე
ზედაპირულად მსჯელობენ.
მოქნილად ცვლის სწავლების
სტრატეგიებს.
უმეტესად
მასწავლებელი სვამს შეკითხვებს,
რომლებიც საკითხის გააზრებას უწყობს
ხელს. მაშინაც კი, როდესაც
მასწავლებელი დაბალი სააზროვნო
დონის შეკითხვებს სვამს, ცდილობს,
კითხვა ისე იყოს ფორმულირებული,
რომ უბიძგებდეს მოსწავლეებს საკითხის
გააზრებისაკენ. არ კმაყოფილდება
მოკლე და მზა პასუხებით. იგი
მოსწავლეს პასუხისათვის აძლევს
საკმარის დროს და კლასში შეკითხვით
მიმართავს მოსწავლეთა
უმრავლესობას.
მასწავლებელი წარმართავს სასწავლო
აქტივობას და საჭიროების შემთხვევაში
ეხმარება მოსწავლეებს მსჯელობის
ჩამოყალიბებაში. მოსწავლეების
მსჯელობა არგუმენტირებულია.
მოსწავლეებისაგან დაფიქრებას,
საკითხის გააზრებასა და მსჯელობას
მოითხოვს. მასწავლებელი
თანმიმდევრულია კითხვების დასმის
დროს, იწყებს მარტივით და თანდათან
ართულებს მათ.
მაღალი სააზროვნო დონის შეკითხვების
გამოყენებით მასწავლებელი აგრეთვე
ხელს უწყობს მოსწავლეთა
მეტაკოგნიტური უნარების განვითარებას.
ხშირად კითხვის დასმის ინიციატორები
მოსწავლეებიც არიან. მასწავლებელი
ეფექტურად იყენებს მათ ინიციატივას და
გაკვეთილი დინამიურად მიმდინარეობს.
მოსწავლეები არგუმენტირებულად
მსჯელობენ, - აჯამებენ, გამოაქვთ
დასკვნები.
მასწავლებელი ფასილიტატორის
როლშია და მთელ კლასს წარმატებით
რთავს სწავლა-სწავლების პროცესში.
2.4. მოტივაცია და ჩართულობა
გაკვეთილი ხალისიანია, გამოყენებულია მრავალფეროვანი მამოტივირებელი აქტივობები.
მთელი გაკვეთილის მანძილზე მოსწავლეები (მათ შორის სსსმ მოსწავლეები) აქტიურად არიან ჩართულები საგაკვეთილო პროცესში,
მაშინაც, როდესაც დავალებები შეესაბამება მაღალ სააზროვნო დონეს.
გაკვეთილის მიმდინარეობა დინამიურია, ტემპი ოპტიმალურია: არც ნელი და არც სწრაფი.
მოსწავლეები ამჟღავნებენ ინტერესს, ცდილობენ პრობლემების გადაწყვეტას.
1 2 3 4
9
მოსწავლეები დავალებების
შესრულების დროს ინერტულები
არიან. მასწავლებელი თავს
არიდებს გაკვეთილზე
მრავალფეროვანი აქტივობების
გამოყენებას. გაკვეთილი
თავიდან ბოლომდე უხალისოდ
და დუნედ მიმდინარეობს.
მოსაბეზრებელი და
დამღლელია.
მოსწავლეები მხოლოდ
ფორმალურად ესწრებიან
გაკვეთილს ან დაკავებული
არიან არასასწავლო
აქტივობით, ერთმანეთთან
საუბრით, არასერიოზული
რეპლიკებით და ა.შ.
მასწავლებელი არ ზრუნავს,
რომ ყველა მოსწავლე იყოს
ჩართული საგაკვეთილო
პროცესში.
მარტივი დავალებების გამოყენებით
მასწავლებელი ახერხებს
გაკვეთილში მოსწავლეთა ჩართვას,
მაღალი სააზროვნო დონის
შესატყვისი დავალებების
შეთავაზების დროს მოსწავლეთა
უმრავლესობა წყვეტს აქტიურობას.
მასწავლებელი არ ზრუნავს
საგაკვეთილო პროცესის
გადახალისებაზე და უჭირს
მოსწავლეთა ინტერესის შენარჩუნება
გაკვეთილის ბოლომდე, მათი
უმეტესობა პასიურია.
მასწავლებელი ცდილობს,
შეინარჩუნოს გაკვეთილის ტემპი
საკუთარი და არა მოსწავლეების
აქტიურობის ხარჯზე. მასწავლებელი
ცდილობს სსსმ მოსწავლის
ჩართვას საგაკვეთილო პროცესში,
მაგრამ მას მოაქცევს ყურადღების
ცენტრში და ამ დროს სხვა
მოსწავლეები რჩებიან
უყურადღებოდ.
მასწავლებელი წაახალისებს
მოსწავლეთა მონდომებას,
ძალისხმევას, შედეგად, მოსწავლეები
თამამად ეჭიდებიან მაღალი სააზროვნო
დონის შესატყვის დავალებებსაც.
მასწავლებელი ცდილობს,
დააინტერესოს მოსწავლეები, რასაც
აღწევს გაკვეთილზე მრავალფეროვანი
აქტივობების გამოყენებით.
მოსწავლეთა უმრავლესობა
ინტელექტუალურად ჩართულია
სასწავლო პროცესში. გაკვეთილის
ტემპი ოპტიმალურია.
მასწავლებელი აქტიურად ზრუნავს
მოსწავლეების (მათ შორის სსსმ
მოსწავლის) ჩართვაზე, რასაც
წარმატებით ახერხებს.
მასწავლებელი ისე წარმართავს
გაკვეთილს, რომ მოსწავლეები
კოგნიტურად არიან ჩართულები
სასწავლო პროცესში, განსაკუთრებული
ინტერესით ეჭიდებიან მაღალი
სააზროვნო დონის შესატყვის
დავალებებს.7
გაკვეთილი თავიდან
ბოლომდე ხალისიანად და დინამიურად
მიმდინარეობს, მასწავლებელი იყენებს
მრავალფეროვან სტრატეგიებს.
პროცესი ინტერაქტიურია,
მასწავლებლის განსაკუთრებული
ძალისხმევის გარეშე ყველა ეტაპზე
საგაკვეთილო პროცესში თანაბრად
ჩართულია ფაქტობრივად ყველა
მოსწავლე (მათ შორის სსსმ
მოსწავლეც).
შენიშვნა: სწავლების დაწყებით
საფეხურზე უმაღლეს მიღწევად უნდა
მივიჩნიოთ ამგვარი შედეგების
ელემენტების გამოვლენა.
2.5. სწავლების დროს შეფასების გამოყენება8
მასწავლებელი მოსწავლეებს აცნობს თუ რის მიხედვით შეფასდებიან.
7 სპორტის შემთხვევაში, გაკვეთილის შეფასებისას არ იქნება გათვალისწინებული მაღალი სააზროვნო უნარების კომპონენტი.
8 სპორტის შემთხვევაში მხოლოდ განმავითარებელი შეფასება გამოიყენება.
10
მასწავლებელი სისტემატურად ამოწმებს მოსწავლეების მიღწევებს სხვადასხვა მეთოდით: ზეპირი ან წერითი გამოკითხვა, პრეზენტაცია, კითხვების დასმა
და ა.შ..
მონიტორინგის საფუძველზე მასწავლებელი მოსწავლეებს რეგულარულად აწვდის უკუკავშირს.
მასწავლებელი ეფექტურად იყენებს შექებას და წახალისებას.
1 2 3 4
მოსწავლეები არ იცნობენ
შეფასების კრიტერიუმებს.
მასწავლებელი არ ამოწმებს,
რამდენად კარგად გაიგეს
მოსწავლეებმა საკითხი,
არ ამოწმებს შესრულებულ
დავალებას.
მასწავლებელი არ აწვდის
მოსწავლეებს უკუკავშირს, ან
მხოლოდ უარყოფითი
კომენტარით შემოიფარგლება.
მასწავლებელი არ აქებს
მოსწავლეებს ან შექებას იყენებს
არასწორად: მოსწავლეებს
ადარებს ერთმანეთს, რითიც
იწვევს არაჯანსაღ კონკურენციას.
*თუ მასწავლებელი
მოსწავლეებს წარუდგენს
შეფასების კრიტერიუმებს,
რომლებიც არის ძალიან
მოსწავლეებს მხოლოდ ზოგადი
წარმოდგენა აქვთ, თუ რას ნიშნავს
კარგი და ცუდი პასუხი/შესრულება.
კითხვები და სხვა ტიპის შეფასების
ინსტრუმენტები გამოიყენება სწავლის
შედეგების დიაგნოსტირებისათვის,
თუმცა მოსწავლეები იღებენ ზოგადი
ხასიათის უკუკავშირსის მთელი
კლასისათვისაა განკუთვნილი ან არ
არის დაზუსტებული, რომელ
ქმედებას მოსდევს. მასწავლებელი
შესრულებულ დავალებას ამოწმებს
ფორმალურად.
მასწავლებელი შექებას იყენებს
იშვიათად ან გადაჭარბებულად, ისიც
მხოლოდ იმ მოსწავლეებთან,
რომლებიც ისედაც აქტიური და
წარმატებულები არიან.
მოსწავლეები იცნობენ შეფასების
კრიტერიუმებს. მასწავლებელი
მონიტორინგს უწევს მოსწავლეთა
სწავლის პროცესს, სვამს დამაზუსტებელ
შეკითხვებს.
მასწავლებლის მიერ მოსწავლეთა
ჯგუფებისათვის ან თითოეული
მოსწავლისათვის მიწოდებული
უკუკავშირი ზუსტი და სპეციფიკურია.
მასწავლებელი მოსწავლეებს აძლევს
განმავითარებელ შეფასებას9
.
მოსწავლეების შეცდომებს
(შესრულებული დავალების შემოწმების
დროს აღმოჩენილ პრობლემებს,
შეცდომებს, ხარვეზებს) მასწავლებელი
ეფექტურად იყენებს სწავლებისასთვის.
მასწავლებლის შექება, ძირითადად,
ადეკვატურია.
მასწავლებელი შექების დროს არის
გულწრფელი, აქებს როგორც სუსტ,
ასევე ძლიერ მოსწავლეებს და არ
ადარებს მათ ერთმანეთს. შექებისას
მოსწავლეები შეფასების კრიტერიუმებზე
დაყრდნობით მონაწილეობენ შეფასების
პროცესში (თვითშეფასება, ერთმანეთის
შეფასება).
მასწავლებელი მონიტორინგს უწევს
მოსწავლეთა სწავლის პროცესს
სხვადასხვა მეთოდით/ფორმით. ამის
საფუძველზე მოსწავლეები იღებენ
სხვადასხვა სახის უკუკავშირს, როგორც
მასწავლებლისაგან, ასევე
თანაკლასელებისაგან. მიღებული
უკუკავშირი არის ზუსტი, სპეციფიკური და
ემსახურება სწავლის გაუმჯობესებას.
*თუ მასწავლებელი წარმოადგენს
შეფასების კრიტერიუმებს (ან არ
წარმოადგენს, მაგრამ შეფასების დროს
გამოჩნდება, რომ აქვს და
მოსწავლეებმაც იციან), კრიტერიუმები
არის კონკრეტული აქტივობის
შესატყვისი, ცალსახა და მოსწავლეების
9
აღნიშნული წარმოადგენს აუცილებელ პირობას მე-3 დონეზე მოხვედრისთვის.
11
ზოგადი და ბუნდოვანია
მოსწავლეებისათვის.
კრიტერიუმების წარდგენას
ფორმალური ხასიათი აქვს,
მასწავლებელი ამ კრიტერიუმებს
არ იყენებს.
* თუ მასწავლებელი წარმოადგენს
გაკვეთილზე შეფასების
კრიტერიუმებს, რომელიც
ნაწილობრივ შეესაბამება
გაკვეთილზე გამოყენებულ
აქტივობებს, მაგრამ მოსწავლეების
შეფასების დროს, ის ვერ ახერხებს
სრულფასოვნად სქემის გამოყენებას.
წაახალისებს მოსწავლის მიერ
დახარჯულ ძალისხმევას.
*მასწავლებელს არ აქვს წინასწარ
წარდგენილი შეფასების კრიტერიუმები,
მაგრამ შეფასების დროს მოსწავლეებს
განუმარტავს მათგანს.
შეფასების დროს არ ირღვევა
ობიექტურობის პრინციპი.
გაკვეთილის შეფასების მაქსიმალური ქულაა 32. გაკვეთილი დადებითად შეფასებულად ჩაითვლება, თუ ის დააგროვებს
ქულათა ჯამური რაოდენობის 75%-ს, ანუ მინიმუმ 24 ქულას.
სპორტის გაკვეთილის შეფასების მაქსიმალური ქულაა 28. გაკვეთილი დადებითად შეფასებულად ჩაითვლება, თუ ის
დააგროვებს ქულათა ჯამური რაოდენობის 75%-ს, ანუ მინიმუმ 21 ქულას.
მასწავლებლის რეფლექსიის შეფასების სქემა
დიახ - 1 ქულა, არა - 0 ქულა
# კრიტერიუმი დიახ არა
1 მასწავლებელი აანალიზებს და აფასებს მის მიერ ჩატარებულ გაკვეთილს, მიღწეულ შედეგებს
2 მასწავლებელს დასაბუთებული აქვს გაკვეთილზე გამოყენებული აქტივობების ეფექტურობა მიზნის
მისაღწევად
3 მასწავლებელი აღნიშნავს, მოხდა თუ არა გაკვეთილის გეგმის / განსაზღვრული აქტივობების
მოდიფიცირება გაკვეთილის მსვლელობისას, აღწერს და ასაბუთებს ამ ცვლილებების
აუცილებლობას
12
4 მასწავლებელი აანალიზებს გამოვლენილ ხარვეზებს / დაშვებულ შეცდომებს და გამოაქვს სათანადო
დასკვნები, სახავს საკუთარი საქმიანობის გაუმჯობესების გზებს
მასწავლებლის რეფლექსიის შეფასების მაქსიმალური ქულაა 4. რეფლექსია დადებითად შეფასებულად ჩაითვლება, თუ
ის დააგროვებს ქულათა მაქსიმალურ რაოდენობას.
მასწავლებელისთვის კრედიტქულის მინიჭება: შიდა საგაკვეთილო დაკვირვებისთვის მასწავლებელი მოიპოვებს 2
კრედიტქულას, თუ მის მიერ ჩატარებული გაკვეთილი და რეფლექსია შეფასდება დადებითად.
გარე დაკვირვებისათვის მასწავლებელი მოიპოვებს 4 კრედიტქულას, თუ მის მიერ ჩატარებული გაკვეთილი და
რეფლექსია შეფასდება დადებითად.
